Конституциядагы өзгөртүүлөр: Комитет референдумдун мөөнөтүн «мыйзам бузуулар» менен дайындады

Конституциялык мыйзам чыгаруу комитети Баш мыйзамга өзгөртүү киргизүү боюнча референдум жөнүндөгү мыйзам долбоорун жактырды. «Бир бол» фракциясынын депутаты Чолпон Жакупова мыйзам долбоору «мыйзам бузуулар» менен коштолгонун айтып чыкты.

«Бир бол» фракциясынын депутаты Чолпон Жакупова Конституцияга өзгөртүүлөр киргизүү боюнча референдум жөнүндөгү мыйзам долбоорду жактырууга каршы чыкты.

Анын айтуусунда, депутаттар мыйзам бузуулар болгондугун айтышкан, бирок комитет мыйзам долбоорун кабыл алып, парламентке биринчи окууга жиберген.

Жакупова Конституцияга өзгөртүү киргизүү боюнча мыйзам долбоорду Жогорку соттун Конституциялык палатасына жөнөтүү керек болгонун айтты.

«Жогорку соттун Конституциялык палатасы аталган мыйзам долбоорун колдобой турган болсо, Баш мыйзамга өзгөртүүлөр киргизүү боюнча мыйзам долбоору каралбайт», — деди ал.

Анын айтуусунда, мыйзам долбоору катталган кийин гана каралышы керек, демек, Конституциялык палатанын корутундусу жок болсо — бул регламенттин бузулушу.  

КСДП фракциясынын лидери белгилегендей, мыйзам долбоору Конституциялык палатага жана өкмөткө да жиберилген, ал эми корутунду берүү үчүн убакыт талап кылынат.

«Эгер Конституциялык палата тескери корутунду берсе, анда мыйзам долбоорун карап чыгуу баскычында жокко чыгаруу мүмкүн. Азыр бир айдан үч айга чейин убакыт бар. Карайбыз, күтөбүз. Бул эч кандай мыйзамга каршы келбейт», — деди ал.  

Жакупова болсо, нормативдик-укуктук акт мыйзамы боюнча, мыйзам долбоорлору сөзсүз укуктук, укук коргоочу, гендердик, экологиялык, коррупцияга каршы жана башка экспертизалардан өтүүсү керектигин айтып өттү.

«Мен айтып жатам: "Укук коргоочу экспертиза кана?" Ал эми алар айтат: "Экспертизанын үч түрү бар, баары өтүп кетет"», — деди ал.  

Анын айтуусунда, Конституцияга өзгөртүүлөр киргизүү боюнча мыйзам долбоорун кароого болбойт, себеби «Референдум жөнүндөгү» мыйзам кабыл алына элек.

Азыр бул мыйзамга өзгөртүүлөр киргизилип жатат, иштеп жаткан редакция Конституцияга дал келбейт жана негизин да түзө албай жатат.

«Биз аткарылбай калган боштуктарды жоголмоюн, "Референдум жөнүндөгү" мыйзам кабыл алынмайын, Конституциялык палатанын корутундусу чыкмайын жана бардык керектүү экспертизалар аткарылмайын мыйзам долбоорун карабайбыз дедик. Бирок биздин сунушубуз четке кагылды», — деди ал.  

Жакупова 22-сентябрда «Референдум жөнүндөгү» мыйзам долбооруна каршы чыккан, бирок аталган мыйзам долбоору конституциялык мыйзам чыгаруу комитети тарабынан мыйзам бузуулар менен жактырылган болчу. Мыйзам долбооруна каршы чыккандар, мыйзам долбоору Конституцияга өзгөртүүлөр киргизүүдө референдум өткөрүүнү жеңилдетет деп айтышууда.

Оппозициялык күчтөрдүн пикиринде, Конституцияга киргизиле турган өзгөртүүлөр, премьер-министрдин таасирин күчөтүп, сот бийлигинин үстүнөн көзөмөлдү жогорулатат. Алар мыйзам чыгаруунун эл аралык артыкчылыктарынан баш тартуу өлкөдө демократияны жоготууга алып келет деп белгилешет.  

Алмазбек Атамбаев жана анын тарапташтары болсо, Конституциядагы өзгөртүүлөр бийликти узурпациялап алуудан сактайт жана сот бийлигинде реформаны тездетет. Ал эми мыйзам чыгаруунун эл аралык артыкчылыктарынан баш тартуу мамлекеттин көз карандысыздыгына оң таасирин тийгизет.