Өкмөт башчынын орун басары, экономика жана финансы министри Акылбек Жапаров «Кыргызалтын» ишканасы Лондон баалуу металлдар рыногунун мүчөлөрү ассоциациясынын катарынан чыгарылганына пикирин билдирди.
Бул чечим республика баалуу металл менен соода жүргүзгөн ири соодагерлер менен кызматташа албайт жана Кумтөрдө өндүрүлгөн алтынды сатууда кыйынчылыкка туш болот дегенди түшүндүрөт.
Бирок Акылбек Жапаров фейсбук барагында мындай чечим «күтүлгөнүн» билдирди.
«Бул убактылуу нерсе экенин белгилегим келет, башкача айтканда, жакынкы аралыкта калыбына келтириши дагы мүмкүн», — деп жазган ал.
Жапаровдун айтымында, бийлик «Кыргызалтын» аккредитациясынан кол жууп каларын болжогон, андыктан жеткирүүнүн жаңы булактарын издеп баштаган.
«Сүйлөшүүлөр жүрүп жатат. Азырынча, шарттары мурдагыдан кем болбойт деп айта алам», — деп билдирген министр.
Министр Жапаров «Кыргызалтындын» Лондон биржасынан четтетилгени «Кыргызстанга оң натыйжалуу мультипликативдик таасир берет» деп «ишенет».
«Көпчүлүккө бул түшүнүксүз, бирок санкциялар киргизилгенден кийин экономикадагы абал дайыма жакшырат. Мисалы Орусияда, башка көптөгөн өлкөлөрдө ушундай болду. Мындай шарт технологиялык өнүгүүгө, жеке инновациялык өндүрүшкө алып келет, жаңы экспорттук байланыштарды түзүүгө өбөлгө болот», — деп белгиледи ал.
Мындан тышкары, ал алтындан зер бумдарын жасап сатууну сунуштады.
Жаңы валюта тууралуу
Чиновник учурда кыргыз алтыны менен бекемделген «электрондук сом» долбоорун ишке киргизүү даярдалып жатканын дагы белгиледи.
«Бир гана Кыргызстанга эле тиешелүү эмес дагы бир абдан маанилүү аспект. Эл аралык стандарттар деп айтылган система, атап айтканда алтын, дагы башка экспорттук продукция дүйнөлүк алдыңкы экономисттер тарабынан олуттуу сындалып жүрөт. Анткени бул экономикалык колониализмдин айныгыс формасы.
Ачыгын айтканда, бул системаны түзгөн жана башкарган өлкөлөр өнүгүп келе жаткан өлкөлөрдү өз эрежесине баш ийүүгө мажбурлап келет. Бул стандарттар клубуна “кирүү” абдан эле кымбат. Бизди ушул сыяктуу бирикмелерден чыгарып салганы биздин экономикалык эркибизден кабар берет. Биз экономикалык патриоттуулук жөнүндө айтсак болот», — деп жыйынтыктаган Акылбек Жапаров.
LBMA
Баалуу металлдар рыногунун мүчөлөрүнүн Лондон ассоциациясы (London Bullion Market Association; LBMA) 17-сентябрда ишенимдүү эмес жеткирүүчлөр тизмесинен (Good Delivery List) «Кыргызалтын» компаниясынын мүчөлүгүн убактылуу токтоткон.
Ассоциациянын сайтында бул чечим жоопкерчиликтүү камсыздоо программасынын талаптары сакталбагандыктан кабыл алынганы айтылган.
«17-сентябрдан тартып заводдун бардык продукциялары мындан ары жакшы жеткирүү деп эсептелбейт», — деп белгилейт LBMA.
Аккредитациядан ажыроо «Кыргызалтындын» негизги рынокто катышуусун чектейт, анткени баалуу металлдарды сатууда үстөмдүк кылган ири банктар, адатта, LBMA’нын «ишенимдүү жеткирүүлөр» тизмесине кирген нефтини кайра өндүрүүчү заводдорунун гана металлдарын иштетишет.
