Министрлер кабинети 1-февралдан тартып патенттин негизинде жүргүзүлгөн ишмердүүлүктүн 19 түрүн кыскартуу боюнча токтом чыгарды. Эми иштин 86 түрүнүн 67си гана калат. Бул тууралуу 13-январда Мамлекеттик салык кызматынын (МСК) сайтында маалымдалды.
Ал эми жеке ишкердик иш, Салык кызматынын маалыматына ылайык, 56 түрдөн 34кө чейин кыскарууда, а бирок жеке эмгек ишмердиги, тескерисинче, иштин 3 түрү менен толукталып, 30дан 33кө чейин көбөймөкчү.
Жеке ишкердик иш
МСКдан жеке ишкердиктин түрүнөн төмөнкүлөр алынганын билдиришти:
- убактылуу түйүндөрдү колдонуу менен эсептөө жана көбөйтүү техникаларын тейлөө кызматтары;
- үйлөнүү салондорунун кызматтары;
- караоке кызматтары;
- убактылуу түйүндөрдү колдонгон базарлардагы лото оюндары;
- эт жана канаттуулардын этинен (шашлык, гриль) даяр тамактарды жасоо жана сатуу;
- нан бышыруу (1 шкаф үчүн) боюнча кызмат көрсөтүүлөр.
Жеке ишкердик иштен эмгек ишмердигине төмөнкүлөр которулду:
- жер үстүндөгү транспорт иши;
- үн жазуу жана видео тартуу кызматтары;
- сүрөтчүлөрдүн иши, анын ичинде сүрөттөрдү жана портреттерди сатуу;
- салтанаттарды жана ырым-жырымдарды (музыканттар, тамада, бий жана актердук топтор башка сахналык спектаклдер) тейлөө кызматтары.
Иштин жаңы түрлөрү менен төмөнкүлөр толукталды:
- авто унаа каражаттарын жууп-тазалоо кызматтары;
- 3 орундуу отургучту пайдалануу менен жеке стоматология кызматтары;
- сауна кызматтары (кызматтын наркына жараша).
Андан тышкары, салык кызматынын маалыматына ылайык, ишмердиктин 16 түрү бир пунктка бириктирилип, 5 түрү жаңы аталышка өзгөртүлдү.
«Ошондой эле, өзүнүн кыймылсыз мүлкүн ижарага берүү боюнча эсептер өзгөрдү. Алсак, патенттин баасы 1 чарчы метр үчүн аныкталат, ал эми мурда – бөлмөнүн санына жараша эсептелчү», — деп билдиришти мекемеден.
Жеке эмгек ишмердиги
Жеке эмгек ишмердүүлүгүнөн төмөнкү кызматтар жокко чыгарылды:
- Иттерди үйрөтүү;
- жалпы курулуш иштери;
- электр монтаждоо иштери;
- санитардык-техникалык иштер;
- уюлдук байланышка бирдик жүктөө боюнча кызматтар.
Ошол эле учурда жеке эмгек ишмердигинин жаңы түрлөрү пайда болду:
- I топтогу майыптыгы бар адам тарабынан көрсөтүлүүчү дарылоочу укалоо кызматы;
- үйдөн иштеген тигүүчүлөрдүн кызматтары;
- визажисттердин, чач тарачтардын, маникюр жана педикюр боюнча адистердин кызматтары;
- үйдөгү 100 чарчы метрге чейинки аянттагы жеке мончо кызматтары (аянтына жана жайгашкан жерине жараша);
- жер бетиндеги унаа кызматы;
- атайын курулуш иштери, анын ичинде оңдоо иштери.
МСКдан жеке эмгек ишмердигин жүргүзгөн жеке жактар жалданма кызматкерлерди ишке тартууга укугу жоктугун белгилешти. Салык кызматынан патент 2023-жылдын 1-январынан тартып милдеттүү түрдө электрондук түрдө таризделүүгө (электрондук патент) тийиш экенин кошумчалашты.
Мындан тышкары, патенттин негизиндеги салыктын төлөм коду өзгөртүлдү — мурда — 11122300 коду колдонулчу, эми — 11122200 коду колдонулат.
«Иши патенттин негизинде кыскартууга дуушар болгон салык төлөөчүлөр салык төлөөнүн башка режимин тандашы керек. Салыктарды бирдиктүү салыктын (салык салуунун жөнөкөйлөтүлгөн системасы) негизинде же жалпы салык режиминде төлөөгө болот», — деп билдиришти МСКдан.
Анткен менен Салык кызматы патенттин негизинде кыскартылган иштердин толук тизмесин жарыялаган жок. Мекеменин басма сөз кызматынан «Клоопко» иш түрлөрүнүн кээ бир тектеш пунттарын релизде жарыялашпаганын билдиришти, бирок кайсылар экенин такташкан жок.
Жеке эмгек ишмердиги менен жеке ишкердик иштин айырмасы эмнеде?
Салык кодексине ылайык, жеке эмгек ишмерди илимий, педагогикалык (окутуучулук), чыгармачылык чөйрөлөрдө, ошондой эле Министрлер Кабинети тарабынан аныкталуучу башка чөйрөлөрдө өз алдынча жана жалданма эмгекти тартпастан жүзөгө ашырылуучу жеке жактын иши;
Ал эми жеке ишкер деп ушул Кодексте белгиленген милдеттерди аткаруу жүктөлгөн дыйкан (фермер) чарбасынын ишин кошо алганда, Кыргызстандын аймагында уюм түзбөстөн ишкердик ишти жүзөгө ашырган жеке жак түшүнүлөт.
«Ушул Кодекстин талаптарына ылайык жеке эмгек ишин жүзөгө ашыруучу жеке жак жеке ишкер деп таанылбайт», — деп айтылат документте.
