Журналист жана «Фатиха» фондунун төрайымы Раушан Айткулова 13-июлда президент, премьер-министр, экс-премьер-министр жана министрлер кабинетинин башка мүчөлөрүн кылмыш жоопкерчилигине тартуу талабы менен Башкы прокуратурага жана парламентке арыз жазды.
Айткулова соттук өндүрүштү баштоого «жүздөгөн кыргызстандыктардын өлүмүнө алып келген өлкө жетекчилеринин аракетсиздиги жана шалаакылыгы» негиз болуп берет деп билдирди.
Ал анын фейсбук барагында бул демилгени колдогон 2500ден ашуун адамды арыздануучу деп эсептөөнү сурады.
«Эми биз жан аябай күрөшүбүз керек. Спикерден жана башкы прокурордон мыйзамда жазылган регламентке ылайык аракеттерди талап кылышыбыз керек. Парламенттин чөнтөктө, ал эми башкы прокурор — Жээнбековдордун үй-бүлөсү үчүн өз адамы болсо да мыйзамдан өйдө турган эч ким жок! Биз укуктарыбызды коргошубуз керек. Репост менен лайктар аларга коомдун маанайын көрсөтөт», — деп жазган Айткулова.
Ал өз арызында бийлик өкүлдөрүн соттоого боло турган үч пунктту атады:
- жашоо-өмүр үчүн маанилүү медпрепараттар менен жабдуулардын баасына мамкөзөмөл жоктугу үчүн;
- коронавирус менен ооругандар үчүн орундардын жана стационарлардын саны жетишсиздиги үчүн;
- ИВЛ, кычкылтек концентраторлору жана пульсоксиметрлер менен жетиштүү камсыздоо жоктугу үчүн.
Ошондой эле Айткулова парламентти президент Сооронбай Жээнбековду кызматтан «бошотуу» маселесин кароо үчүн кезексиз жыйын чакыртууну суранды.
Кийинчерээк ал видео жарыялап, бийликтин андан аркы аракеттер алгоритмин түшүндүрүп берди. Анын айтуусу боюнча, башкы прокурор бир сутка ичинде арызды өз атынан КЖБРге каттатууга милдеттүү.
Андан кийин башкы прокурор экс-премьер-министр Абылгазиевге, учурдагы премьер Бороновго жана өкмөттүн башка мүчөлөрүнө карата пандемия маалында «кызмат абалынан кыянат пайдалангандыгы жана кызматтык милдеттерин атайылап аткарбаган» фактысы боюнча сотко чейинки өндүрүш башташы керек.
Айткулова президентке карата Башкы прокуратураны «Жээнбековдун адамдардын массалык өлүмүн шарттаган кызматтык кылмышка тиешесин» иликтөөнү суранды. Анын пикиринде, иликтөө УКМКга өткөрүлүшү мүмкүн.
Ошондой эле ал соцтармактардын колдонуучуларын комментарийде пикирлерин этияттык менен билдирип, саясий корректүү болууга чакырды, анткени «УКМК анын аккаунтун аңдып турат».
*Раушан Айткулова — журналист жана адвокат Икрамидин Айткуловдун адвокаты. Ал сотто Айткулованын кызыкчылыктарын коргогон, анткени «Мегаком» компаниясынан млн сом чыгарып кеткен деп айыпталып беш жылга соттолгон болчу. Ал кезде Айткулова Раушан Рыкунова жана Роза Качиева катары билгилүү болчу жана басылмаларга ээлик кылып турган.
Мындан тышкары, Айткулова 14-июлда эки петиция түздү: биринчиси анын Башкы прокуратурага берген арызын колдоого арналды, экинчиси парламенттен Сооронбай Жээнбековго импичмент жарыялоону талап кылуу, тагыраагы кылмыш жоопкерчилигине тартуу менен кызматынан бошотууга арналды.
«Бүгүн Кыргызстандын абалы араң үлбүлдөп күйүп жаткан оттой, бирок бир мүнөттө эле тутанып, жалындап күйүүгө даяр. Эгер мындай болсо, анда кеч болуп калат. Өлкөбүздү өлүмгө чейин алып барбагыла! Азырынча бул отту өчүрүп койсо болот, бизге, өз жарандарыңызга кулак салыңыздар!» — деп президентке кайрылды Айткулова.
Эмне үчүн импичмент ишке ашпашы мүмкүн?
Президентти ээлеген кызматынан ажыратууга парламент депутаттарынын көпчүлүк добушу керектелет — депутатардын жалпы санынын үчтөн экисинен кем эмесинин добушу. Ал эми демилге депутаттардын үчтөн бир бөлүгүнөн чыгарылышы керек, мындан тышкары, парламент түзгөн атайын комиссия корутунду да бериши керек.
Депутаттар президентке кылмыш кылды деп айып тагышы керек, ал эми Башкы прокуратура президенттин аракеттеринде кылмыштын белгилери бар деген корутунду бериши керек.
Эгер президентке айып тагылса, парламент үч айдын ичинде добуш берүүгө үлгүрүшү керек, эгер жетишпесе айып жокко чыгарылган болуп саналып калат.
Учурда парламент сентярбга чейин созулган каникулда экенин, ал эми 4-октябрга кезектеги парламенттик шайлоо дайындалганын эске алсак, Жээнбековго импичмент жарыялоо процедурасынын ийгилиги күмөндүү.
Бул Жээнбековду баш бакандыктан ажыратуунун экинчи демилгеси. Депутат Ирина Карамушкина да 2019-жылдын 23-ноябрында кесиптештерин президентке импичмент жарыялоого ынандырууну көздөп атканын билдирген.
Ал бул ойго «Клооп», «Азаттык» жана OCCRPнин Айеркен Саймаити жана анын Абдукадыр, Матраимовдор кландары менен байланышы тууралуу иликтөөсүнөн кийин келген. Саймаити Борбор Азиядан 700 млн АКШ долларга чукул акча чыгарып кетип, 10-ноябрда Стамбулда киши колдуу болгон.
ДАГЫ КАРАҢЫЗ:
